การเป็นคนดีกับความเจริญก้าวหน้ายากที่จะเข้าถึงพร้อมกัน ศีลธรรม หน้าที่ ค่านิยม บางครั้งมันไม่อาจร่วมทางกัน บางอาชีพต้องทำตามหน้าที่แม้จะผิดศีลธรรม บางสถานการณ์ก็ต้องทำตามค่านิยมแม้จะผิดต่อหลักการ ประเด็นคือ เมื่อเลือกสิ่งหนึ่งก็ต้องทำใจยอมรับคำตำหนิ ติด่าจากอีกสิ่งหนึ่่ง
เนื้อหาจากสามก๊ก
ชีซี เสนาธิการคนใหม่ของเล่าปีนับว่าเป็นยอดคนแห่งยุค เขาวางแผนทำลายค่ายกลของโจหยินจนยับเยินได้ ทั้งที่กองทัพของเล่าปี่มีกำลังพลน้อยกว่า ด้วยการวางแผนของชีซีทำให้ทัพเล่าปี่ยึดเมืองอ้วนเสียได้สำเร็จ
โจโฉทราบเรื่องนี้จึงอยากที่จะแยกชีซีออกจากเล่าปี่ จึงใช้อุบายง่ายๆ ด้วยการจับตัวแม่ของชีซี แล้วให้ เทียหยก ฝึกปลอมลายมือแม่ชีซี จากนั้นจึงให้เทียหยกเขียนจดหมายเรียกชีซีมาพระนครฮูโต๋
ชีซีได้รับจดหมายก็ร้อนใจจึงรีบลาจากเล่าปี่เมื่อชีซีได้พบแม่ในบ้านพักเรือนรับรอง แม่ของชีซีจึงถามลูกชายว่า “เจ้าอยู่กับเล่าปี่ไฉนจึงมาอยู่ที่นี่”
ชีซี บอกว่า “ท่านแม่เขียนจดหมายเรียกข้ามาที่นี่”
แม่ชีซีจึงบอกว่า “เจ้าโง่ นี่มันจดหมายปลอมเจ้ามีความรู้ขนาดนี้กลับดูไม่ออก ไฉนจึงยอมทิ้งพระเจ้าอามาอยู่กับกังฉินอย่างโจโฉ”
ชีซียืนกรานคำเดิมว่าเป็นห่วงแม่จะให้ทิ้งแม่ได้อย่างไร แม่ชีซีจึงบอกว่า “ลูกเอ๋ย เสียดายเจ้าร่ำเรียนมามาก ไฉนไม่เข้าใจคำว่าความกตัญญูและภักดีไม่อาจเข้าถึงได้พร้อมกัน” พูดจบนางก็เดินเข้าห้อง เวลาผ่านไปไม่นาน สาวใช้รีบมาแจ้งให้ชีซีรู้ว่า แม่ของเขาผูกคอตายแล้ว ทำให้ชีซีเศร้ามากและสาบานจะไม่รับใช้โจโฉ…
เรื่องราวตอนนี้ผมบอกได้เลยว่าเป็นอะไรที่เสียดแทงความรู้สึกมาก เพราะสุดท้ายชีซีต้องสูญเสียทั้งสองเรื่องไม่ว่าจะเป็นความกตัญญูและความภักดี เนื่องจากเขาทิ้งเล่าปี่ซึ่งเป็นเจ้านายนั่นคือการสูญเสียความภักดี การที่ทำให้แม่ต้องผูกคอตาย คือการสูญเสียความกตัญญู (แม้จะไม่อยากให้เป็นเช่นนั้น)
ผมไม่ขอวิจารณ์แม่ของชีซีว่าทำถูกหรือผิด แต่ผมเชื่อว่าการตายของนางก็เพื่อไม่ต้องการเป็น “หิน” ถ่วงความเจริญของชีซี จึงยอมสละชีพเพื่อความก้าวหน้าของลูก แค่มันเป็นการสร้างตราบาปให้ชีซีไปตลอดชีวิต
ข้อสรุปแนวคิดจากเรื่องนี้
ในชีวิตประจำวันของเรา มันคงไม่มีเรื่องที่รุนแรงมากขนาดนี้ แต่เรื่องการเลือกระหว่างของสองอย่าง ผมเชื่อว่าหลายคนกำลังประสบอยู่อาชีพบางอาชีพจำเป็นต้องสละศีล 5 เพื่อรักษาหน้าที่ของตนเอง อาทิ ตำรวจชายแดนที่อาจต้องยิงผู้ค้ายาเสพติดเพราะมันคือหน้าที่ แต่มาดูเรื่องศีลธรรมก็ต้องยอมละศีลข้อ 1 อย่างช่วยไม่ได้ ทว่าการทำตามหน้าที่อันนี้เป็นเรื่องที่น่าเห็นใจและเข้าใจ
แต่บางหน่วยงานมีค่านิยม “จอบงาบ” รับประทานได้ทั้งหิน ดิน ทราย ใครที่มาอยู่ในค่านิยมแบบนี้จะรักษาศีล 5 หรือแม้แต่หน้าที่ยังเป็นเรื่องยาก เพราะหากคุณไม่บริโภคตามน้ำก็อาจอยู่ไม่ได้
บางคนถูกลูกพี่ไหว้วานให้เอาหูไปนาเอาตาไปไร่ หลับตาข้างหนึ่งในการปฎิบัติหน้าที่ เพราะหากทำทุกอย่างตรงไปตรงมา อาจถูกผู้ใหญ่เล่นงานหมดโอกาสโต
นี่แหละครับความยากของการเป็นคนดี เพราะเป็นคนดีอาจไม่โตหมดอนาคต เป็นคนตาบอดสักข้าง ไม่เคร่งครัด อาจโตเจริญในหน้าที่การงานเร็วกว่าคราวนี้คงพอเข้าใจแล้วนะครับถึงหลักการที่ว่า การเป็นคนดีกับความเจริญก้าวหน้า ยากที่จะเข้าถึงพร้อมกัน
หนังสือ : อยู่อย่างฉลาด อยู่อย่างสามก๊ก
ผู้แต่ง : เปี่ยมศักดิ์ คุณากรประทีป
สั่งหนังสือได้ที่ : https://bit.ly/3zu6Llk
บทความน่าอ่าน